Ryzyko nawrotu opryszczkowego zapalenia rogówki po zabiegach okulistycznych

Częstość występowania infekcji wirusem opryszczki pospolitej typu 1 i 2 wzrasta z wiekiem i szacuje się, że może ona dotyczyć nawet 40% populacji osób dorosłych w Europie. Pewien odsetek tych pacjentów rozwinie opryszczkowe zapalenie rogówki, najczęściej w wyniku zakażenia wtórnego, tzn. reakcji zwojowej i aksoplazmatycznego napływu przenoszącego wirus na powierzchnię gałki ocznej. Wśród pacjentów po przebytej infekcji oka wirusem herpes, podjęcie jakiejkolwiek procedury okulistycznej istotnie zwiększa ryzyko jej nawrotu. Celem pracy była analiza czynników nawrotu infekcji HSV w chirurgii okulistycznej, a także przedstawienie możliwych metod zapobiegania takiemu nawrotowi.

Reaktywacja wirusa HSV może być spowodowana zarówno uszkodzeniem rogówkowego splotu nerwowego w wyniku manipulacji chirurgicznych, jak i lokalnym zmniejszeniem aktywności układu immunologicznego związanego z okołooperacyjną steroidoterapią. Pooperacyjne opryszczkowe zapalenie rogówki opisywano po operacji zaćmy, witrektomii, zabiegach fotokeratorefrakcyjnych, a także po przeszczepach rogówki. U pacjentów po przebytym opryszczkowym zapaleniu rogówki poddanych keratoplastyce penetrującej doustna profilaktyka może nie tylko zmniejszyć ryzyko nawrotu wirusa, a także zmniejszyć prawdopodobieństwo odrzutu przeszczepu. Udowodniono, że terapia doustna acyklowirem (stosowana w dawce 400 mg 2 razy dziennie) jest bardziej skuteczne niż terapia miejscowa. W przypadku innych niż keratoplastyka zabiegów okulistycznych, należy rozważyć wykonanie zabiegu do 3 miesięcy od ustania aktywności zapalenia, a także profilaktykę doustną w okresie okołooperacyjnym.

The prevalence of herpesvirus types 1 and 2 rises with age, affecting up to 40% of adults in Europe. A proportion of these individuals may develop herpes simplex keratitis, most commonly due to secondary infection, i.e. via a ganglionic reaction and axoplasmic flow that transports the virus to the ocular surface. In patients with a history of ocular herpes infection, any ophthalmic procedure significantly elevates the risk of recurrence. The aim of the study was to analyze factors contributing to HSV reactivation following ophthalmic surgery and to explore potential preventive strategies. Reactivation of the HSV can be triggered by damage to the corneal neural plexus resulting from surgical manipulation, as well as by a localized suppression of immune activity caused by perioperative steroid therapy. Postoperative herpes keratitis has been reported after various procedures, including cataract surgery, vitrectomy, photokeratorefractive surgeries, and corneal transplants. Oral prophylaxis can help minimize the risk of recurrence and decrease the likelihood of transplant rejection in patients with herpes keratitis who have undergone penetrating keratoplasty. Studies indicate that oral acyclovir therapy (400 mg twice daily) is more effective compared to topical treatments. For non-keratoplasty ophthalmic procedures, it is advisable to delay surgery until at least three months after inflammatory activity has subsided and to consider oral prophylaxis in the perioperative period.