Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jako lokalna manifestacja miażdżycy – nowe spojrzenie na patogenezę

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jest jedną z najczęstszych przyczyn nieodwracalnego pogorszenia widzenia centralnego u osób po 50. roku życia. Wiele doniesień potwierdza w sposób pośredni lub bezpośredni patofizjologiczny związek miażdżycy naczyń i zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Szeroko zakrojone badania epidemiologiczne wskazują na częstą koincydencję obydwu schorzeń. Należy podkreślić fakt, że zmiany w błonie wewnętrznej naczyń krwionośnych w przebiegu miażdżycy wykazują wiele podobieństw do zmian patologicznych obserwowanych w obrębie błony Brucha u pacjentów z tym schorzeniem. Zarówno w druzach, jak i w blaszce miażdżycowej wykazano akumulację złogów lipidowych, podobne cechy stwierdzono w macierzy pozakomórkowej. Szczególną uwagę zwraca to, że w patogenezie obu schorzeń biorą udział czynniki zapalne, w tym układ dopełniacza. Można zatem wnioskować, że miażdżyca naczyń krwionośnych i zwyrodnienie plamki związane z wiekiem są różnymi manifestacjami tej samej choroby, którą indukuje patologiczna odpowiedź komórek i tkanek na uszkodzenie wywołane stresem oksydacyjnym i niedokrwieniem. W prezentowanej pracy podjęto próbę kompleksowego ujęcia patogenezy zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, wskazując, że istnieje wspólny mechanizm patofizjologiczny, który leży u podstaw rozwoju i tego schorzenia, i niedokrwiennych chorób naczyniowych innych narządów (serca, mózgu, itp.). Wobec małej efektywności stosowanych dotychczas metod leczenia zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem i wynikającej stąd potrzeby ustawicznego poszukiwania nowych strategii terapeutycznych szczegółowe poznanie wszystkich mechanizmów patofizjologicznych leżących u podłoża rozwoju tej ciężkiej choroby oczu jest niezwykle ważne.

Age-related macular degeneration is the leading cause of irreversible visual impairment and disability among the elderly in developed countries. There is compelling evidence that atherosclerosis and age-related macular degeneration share a similar pathogenic process. The association between atherosclerosis and age-related macular degeneration has been inferred from histological, biochemical and epidemiological studies. Many published data indicate that drusen are similar in molecular composition to plaques in atherosclerosis. Furthermore, a great body of evidence has emerged over the past decade that implicates the chronic inflammatory processes in the pathogenesis and progression of both disorders. We speculate that vascular atherosclerosis and age-related macular degeneration may represent different manifestations of the same disease induced by a pathologic tissue response to the damage caused by oxidative stress and local ischemia. In this review, we characterise in detail a strong association between age-related macular degeneration and atherosclerosis development, and we postulate the hypothesis that age-related macular degeneration is a local manifestation of a systemic disease. This provides a new approach for understanding the aspects of pathogenesis and might improve the prevention and treatment of both diseases which both result from ageing of the human body.