Ocena wiedzy na temat retinopatii cukrzycowej oraz sposobu prowadzenia badań przesiewowych w grupie chorych na cukrzycę typu 2., u których metaboliczna kontrola choroby jest niezadowalająca

Cel
ocena sposobu prowadzenia przez lekarzy badań przesiewowych ukierunkowanych na wykrycie cukrzycy typu 2. oraz stanu wiedzy pacjentów na nią chorujących nt. retinopatii cukrzycowej. Retinopatia cukrzycowa jest wiodącą przyczyną utraty wzroku u osób czynnych zawodowo. Diabetolodzy i okuliści zalecają, aby każdy chory na cukrzycę co roku zgłaszał się na badanie dna oczu. W Polsce nie jest prowadzony ogólnonarodowy program zapobiegania retinopatii cukrzycowej.

Materiał i metody
w badaniu wzięło udział 417 pacjentów chorujących na cukrzycę typu 2. od ponad 5 lat, u których stwierdzono niezadawalającą kontrolę metaboliczną choroby. Pacjenci odpowiadali na pytania dotyczące wiedzy na temat retinopatii cukrzycowej oraz sposobu przeprowadzania badań przesiewowych.

Wyniki
średni wiek badanych to 64,3 ± 9,1 roku, czas trwania cukrzycy 9,8 ± 4,1 roku, a średnia wartość hemoglobiny glikowanej (HbA1c) 9,4 ± 2,1%. Ponad 50% pacjentów było badanych przez okulistę wcześniej niż 2 lata przed rozpoczęciem badania. Jedynie 30% pytanych odpowiedziało, że celem wizyty u okulisty jest ocena dna oczu. Tylko 8% pytanych wskazało bezbolesną utratę wzroku jako objaw zaawansowanej retinopatii; 56% pytanych deklarowało, że otrzymuje pisemny wynik od okulisty, a 52%, że ma wyznaczany konkretny termin kolejnej wizyty. Główne przyczyny niezgłaszania się na wizyty do okulisty to brak wiedzy o konieczności przeprowadzania takich badań (37%) oraz brak czasu (26%).

Wnioski
Wielu chorych na cukrzycę, u których ryzyko powstania retinopatii cukrzycowej i jej progresji jest wysokie, nie zgłasza się regularnie na badanie okulistyczne i na temat tego powikłania ma wiedzę niewielką. Edukacja pacjentów oraz poprawa współpracy diabetologa, okulisty i pacjenta powinny znacząco zwiększyć efektywność badań przesiewowych ukierunkowanych na wykrycie retinopatii.



Purpose
Diabetic retinopathy is the leading causes of blindness in the working-age population. Clinical guidelines recommend annual eye screening for all diabetic patients. In Poland, unfortunately there is no national diabetic retinopathy prevention program. The aim of the study was to evaluate patients’ knowledge of diabetic retinopathy and how the retinopathy screening is performed by physicians.

Material and methods
The study cohort consisted of 417 patients with type 2 diabetes diagnosed over 5 years earlier, currently with inadequate metabolic control. Patients answered questions about their knowledge of diabetic retinopathy and how the screening is conducted.

Results
Mean age of subjects was 64.3 ± 9.1 years, their mean HbA1c level was 9.4 ± 2.1%, and the duration of diabetes was 9.8 ± 4.1 years. Over 50% of patients had not attended eye examination for two years prior to the survey. Only 30% of patients stated that aim of the eye check is retinal examination. Only 8% answered that painless loss of vision is a symptom of severe diabetic retinopathy. Only 56% of patients were informed of the findings of their screening and only 52% had the next appointment scheduled. The main reasons for not attending eye examination included lack of knowledge (37%) and lack of time (26%).

Conclusions
A significant group of patients do not attend diabetic eye screening. Their knowledge of this complication is insufficient. Patient education and better working relationships between the diabetology and ophthalmology consultants, and the patients should significantly improve the effectiveness of diabetic eye screening.